Maaş hesaplamaları, hem işverenler hem de çalışanlar için kritik bir öneme sahiptir. Brüt maaşla net maaş arasındaki farkı, vergileri ve kesintileri anlamadan tam olarak maaşınızı hesaplamak zordur. Ancak, bu karmaşık görünen hesaplamalar aslında takip edilmesi gereken belirli adımlarla basite indirgenebilir. Bu yazıda, maaş hesaplama konusunda ihtiyaç duyduğunuz tüm bilgilere, adım adım nasıl brütten nete ve netten brüte maaş hesaplanacağına dair pratik bilgilere ulaşacaksınız. İster işveren olun ister çalışan, bu rehberle maaş hesaplamalarınızı kolayca ve doğru bir şekilde yapabileceksiniz.

Brüt maaş ve Net maaş nedir?

Maaş hesaplarken sıkça duyduğumuz "brüt" ve "net" terimleri, çalışanların ücretlerini tanımlamak için kullanılır. Brüt maaş, bir çalışanın işverenle anlaştığı ve sözleşmesinde belirtilen maaştır. Bu tutar, herhangi bir kesinti yapılmadan önceki maaşını ifade eder. Ancak brüt maaş üzerinden gelir vergisi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) primleri, işsizlik sigortası gibi yasal kesintiler gerçekleştirilir.

Bu kesintiler yapıldıktan sonra elde edilen maaş ise net maaş olarak adlandırılır. Yani net maaş, çalışanın ay sonunda banka hesabına yatırılan veya nakit olarak eline geçen maaştır. Günlük yaşantıda "maaşım" olarak bahsettiğimiz miktar genellikle net maaştır.

Özetle, brüt maaş bir çalışanın kesintiler öncesi maaşını, net maaş ise kesintilerden sonraki efektif ücretini ifade eder.

Brütten nete maaş nasıl hesaplanır?

Brüt maaşı hesaplarken dikkate almanız gereken bazı temel unsurlar vardır. Bu unsurlar, net maaşınıza eklenen yasal kesintileri içerir. Brüt maaş hesaplama için şu formül kullanılır:

Brüt Maaş = Net Maaş + SGK Primi + İşsizlik Primi + Gelir Vergisi + Damga Vergisi

Bu unsurları tek tek inceleyerek örnek üzerinden nasıl hesaplandığını görelim:

• Net Maaş: Çalışanın eline geçen asıl maaş miktarıdır. Örneğimizde bu güncel asgari ücret yani 11.402,32 TL'dir.
• SGK Primi: Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen oranda hesaplanan primdir. Örnek maaş yani asgari ücret için bu 1.878,03 TL'dir.
• İşsizlik Primi: İşsiz kaldığınızda size destek olması için alınan küçük bir orandaki kesintidir. Örnek maaş asgari ücret için bu miktar 134,15 TL'dir.
• Gelir Vergisi: Maaşınıza uygulanan vergi oranıdır. Bu oran, maaşınıza ve gelir diliminize bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örnek maaşımızda yani bu döneme özel asgari ücrette bu kesinti 0,00 TL'dir.
• Damga Vergisi: Maaş bordronuza uygulanan bir vergi türüdür. Örnek maaşımız için yine bu döneme özel asgari ücrette bu da 0,00 TL'dir.

Yukarıdaki unsurları topladığımızda:

11.402,32 TL (Net Maaş) + 1.878,03 TL (SGK Primi) + 134,15 TL (İşsizlik Primi) + 0,00 TL (Gelir Vergisi) + 0,00 TL (Damga Vergisi) = 13.414,50 TL (Brüt Maaş)

Bu hesaplamayı kullanarak brüt maaşınızı kolaylıkla bulabilirsiniz. Ancak unutmamanız gereken önemli bir nokta, bu oranların ve miktarların zamanla değişebileceğidir. Güncel oranları takip etmekte fayda var.

Not: Yukarıda verilen örnek asgari ücret baz alınarak hazırlanmıştır. Gelir vergisi ve damga vergisi, asgari ücrette bazı özel koşullar altında sıfır olabilir. Ancak unutulmamalıdır ki, eğer maaşınız asgari ücretin üzerindeyse bu tutarlar sizin için sıfır olmayacaktır. Maaşınızın miktarına ve gelir diliminize göre bu kesintiler değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, maaşınıza uygulanacak kesintileri tam olarak öğrenmek için muhasebe departmanınızla ya da ilgili kurumlarla iletişime geçmenizi öneririz.

Netten brüte maaş nasıl hesaplanır?

Net maaşınızı biliyor ancak brüt maaşınızı hesaplamak istiyorsanız, aşağıdaki formülle ilerleyebilirsiniz.

Brüt maaşın hesaplanışı şöyledir:

Net Maaş + (SGK Primi + İşsizlik Primi + Gelir Vergisi + Damga Vergisi) = Brüt Maaş

Güncel Asgari Ücret üzerinden bir örnek yapalım:

Net Maaş: 11.402,32 TL

SGK Primi: +1.878,03 TL

İşsizlik Primi: +134,15 TL

Gelir Vergisi: +0,00 TL (Bu döneme özel)

Damga Vergisi: +0,00 TL (Bu döneme özel)

Bu değerler toplandığında;

Brüt Maaş = 13.414,50 TL

Not: Yukarıda verilen hesaplama, güncel Asgari Ücret üzerinden yapılmıştır. Gelir vergisi ve damga vergisinin bu döneme özel sıfır olduğunu unutmamanız önemlidir. Ancak, her maaş diliminde veya her dönemde bu kesintiler sıfır olmayabilir. Brüt maaşınızı tam olarak öğrenmek için muhasebe departmanınızla ya da ilgili kurumlarla iletişime geçmeniz tavsiye edilir.

"Maaşın matematiği, geleceğin bütçesini şekillendirir."

Gelir vergisi nedir?

Gelir vergisi, bireylerin veya kurumların belirli bir dönemde elde ettikleri gelir üzerinden devlete ödedikleri vergidir. Gelirin türüne, miktarına ve bazı özel koşullara göre bu vergi oranı değişkenlik gösterebilir. Gelir vergisi, bireylerin kazançlarının adil bir şekilde vergilendirilmesi amacıyla alınır ve devletin gelir kaynaklarından biridir.

Gelir vergisi Tarifesi (Dilimleri)

Gelir vergisi, bireylerin belirli bir zaman dilimi içerisinde elde ettiği gelir üzerinden ödediği bir vergi türüdür. Ancak, her gelir için aynı oranda vergi alınmaz. Gelirin miktarına bağlı olarak farklı vergi dilimleri belirlenmiştir. Bu dilimler, gelirin artışına göre belirlenen oranlarda artış gösterir; bu da progresif vergilendirme olarak adlandırılır.

Progresif vergilendirme sisteminde, gelir arttıkça vergi oranı da artar. Bu, yüksek gelire sahip bireylerin daha yüksek bir vergi oranıyla, düşük gelire sahip bireylerin ise daha düşük bir vergi oranıyla vergilendirilmesi anlamına gelir. Bu sistem, gelir dağılımındaki adaletsizlikleri azaltmayı amaçlar.

Aşağıda, güncel gelir vergisi dilimlerini gösteren tabloyu inceleyebilirsiniz.

Eski yıllar Gelir Vergisi Tarifelerine ulaşmak için Lütfen Tıklayın.

Gelir vergisi nasıl hesaplanır?

Gelir vergisi hesaplama yöntemi, gelirin türüne ve miktarına göre değişiklik gösterir. Türkiye'de gelir vergisi, gelirin miktarına göre belirlenen oranlarda artış gösteren bir yapıya sahiptir (progresif vergilendirme).

Türkiye'de gelir vergisi oranları ve dilimleri her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen tutarlara göre güncellenir. Ancak şu şekilde özetleyebiliriz:

• Belirli bir tutara kadar olan gelir için %15
• Bir sonraki tutara kadar %20
• Daha yüksek bir tutar için %27
• En yüksek gelir dilimi için %35

Örnek:

Eğer bir bireyin yıllık geliri 100.000 TL ise ve bu tutarın 22.000 TL'si için %15, 50.000 TL'si için %20 ve geri kalan 28.000 TL'si için %27 oranında vergi alınıyorsa;

Gelir Vergisi = (22.000 x 0,15) + (50.000 x 0,20) + (28.000 x 0,27)

Bu formülle gelir vergisi miktarını bulabilirsiniz. Ancak, kesin ve güncel oranlar için Maliye Bakanlığı'nın yayımladığı gelir vergisi tarifesine başvurmanız tavsiye edilir. Ayrıca, bazı gelirlerde indirimler, muafiyetler veya istisnalar olabileceği için, genel bir hesaplama yöntemi her duruma uymayabilir. Bu nedenle özellikle karmaşık gelir durumlarında bir muhasebe uzmanından yardım almak en doğrusudur.

Damga vergisi nedir?

Damga vergisi, bazı yazılı kağıtların vergiye tabi tutulmasıdır. Bu kağıtların çeşitli işlemlerde yasal bir dayanak oluşturması amacıyla düzenlendiği ve bu kağıtların yasal bir işlevi bulunduğu kabul edilir. Damga vergisi, bu kağıtların vergiye tabi tutulmasından kaynaklanmaktadır.

Temel olarak, belirli resmi evrak ve sözleşmeler üzerinden alınan bir vergi türüdür. Örneğin, kira sözleşmeleri, banka çekleri, promosyon senetleri, sigorta poliçeleri, vekaletnameler, miras ve intikal işlemleri gibi belgeler damga vergisi kapsamındadır.

Damga vergisinin oranı, belgelerin türüne ve içeriğine göre değişiklik gösterir ve Genelgeyle belirlenir. Damga vergisi, söz konusu belgenin düzenlendiği tarihte, mükellef tarafından ödenir. Genellikle belgenin üzerine yapıştırılan pul şeklinde ya da elektronik ortamda beyan edilerek ödeme yapılır.

Damga vergisi hakkında daha detaylı bilgi almak ve Güncel ile Geçmiş Yıllar Damga Vergisi Oranlarına göz atmak için buraya tıklayarak ilgili blog yazımızı inceleyebilirsiniz.

AGİ nedir?

AGİ, Asgari Geçim İndirimi'nin kısaltmasıdır ve gelir vergisi matrahının belirlenmesi aşamasında bireyin asgari geçim standartlarına uygun bir yaşam sürdürebilmesi amacıyla gelirinden düşülen bir tutardır. Bu indirim, evli veya bekar olma durumuna, çocuk sayısına ve çalışma durumuna göre farklılık gösterir. Ancak, AGİ'nin uygulanabilmesi için gelir vergisinin maaştan kesilmesi gerekmektedir.

Son dönemde yapılan düzenlemelerle asgari ücretten gelir vergisi ve damga vergisi kaldırılmıştır. Bu nedenle, asgari ücret alan bireylerden gelir vergisi kesilmediği için AGİ uygulaması da otomatik olarak kaldırılmıştır. Yani, asgari ücretli bir çalışanın maaşından AGİ kesintisi yapılmamaktadır. Bu, asgari ücretin net olarak elde edilen miktarda bir artışa neden olmuştur. Ancak, asgari ücret üzerinde bir maaş alanlar için AGİ uygulaması devam etmektedir.

NetKasam ile Finansal İşlemlerinizi Kolayca Yönetin!

Finansal işlemlerin takibi ve maaş hesaplamaları, şirketler için zaman alıcı ve karmaşık bir süreç olabilir. Ancak NetKasam, bu süreçleri otomatize ederek işletmelere büyük bir kolaylık sağlıyor.

Otomatik Tekrarlayan Maaş Özelliği: Bu özellik sayesinde, aylık olarak tekrar eden maaş ödemelerinizi otomatik olarak takip edebilir, manuel işlemlerle uğraşmadan maaş hesaplamalarınızı otomatikleştirebilirsiniz.

Tekrarlayan Giderler: NetKasam, tekrarlayan giderlerinizi otomatik olarak takip eder, böylece aylık, üç aylık ya da yıllık tekrar eden giderlerinizin üstünde kalabilirsiniz.

Detaylı Finansal Raporlar: NetKasam, finansal işlemlerinizi detaylı bir şekilde raporlayarak size şirketinizin mali durumu hakkında net bir görüntü sunar.

NetKasam'ın sunduğu bu özellikler, şirketlerin finansal işlemlerini daha etkili ve verimli bir şekilde yönetmelerini sağlar. İster büyük bir şirket olun, isterse küçük bir işletme, NetKasam ile mali işlemlerinizi kolayca yönetebilir, maaş ve giderlerinizi sorunsuzca takip edebilirsiniz.

Maaş hesaplamaları, finansal planlama ve bütçe yönetimi için hayati bir öneme sahiptir. Brüt ve net maaş arasındaki farkları anlamak, gelirinizi daha etkili bir şekilde yönetmenize olanak tanır. Umarız bu rehber, maaşınızı doğru bir şekilde hesaplamanızda size yardımcı olmuştur. Finansal bilgilerinizde daha fazla şeffaflık ve bilinç için diğer rehberlerimizi de incelemeyi unutmayın!

İlginizi Çekebilecek Yazılar

• e-Dönüşüm nedir? e-Dönüşüm sistemleri nelerdir?
• Ön Muhasebe Nedir?
• İstisna Faturası ve İstisna Kodları
• Online Ön Muhasebe: İşletmenizin Finansal İşlerini Kolaylaştırın
• Gelir Belgesi Nedir, Nasıl ve Nereden Alınır?
• İmza Sirküleri Nedir, Ne İşe Yarar, Nereden Alınır?
• Damga Vergisi Nedir, Nasıl Hesaplanır?